Woorden. Ze veranderen niets en tegelijkertijd alles.

Meisje van zes

Een meisje van zes dat worstelt met de vergankelijkheid van het leven. Dat was ik. Of tenminste: dat was een deel van mij. Maar wel een heel aanwezig deel.  De tijd, het leven, de dood, … het zijn abstracte begrippen om je mee te verhouden, ook voor grote-mensenhoofden. En in mijn kinderkoppeke dat overliep van vragen, angsten, gedachten en onzekerheden namen zij een belangrijke plaats in.

Denk maar aan engeltjes

Ik herinner me dat ik ooit ’s nachts lag te huilen in mijn bed. Over de dood en wat er zou gebeuren als ik dood ging. Of erger nog: wat als mijn ouders zouden doodgaan? Mijn moeder probeerde me zo goed en zo  kwaad mogelijk te troosten en gerust te stellen. ‘Denk maar aan engeltjes’, zei ze. Maar dat lag veel te dicht bij de hemel en daarmee ook bij doodgaan, daar kon ik niet veel mee. Maar dat durfde ik niet zeggen. Ik dobberde gewoon verder, stuurloos in mijn eigen angsten en gedachten.  

En eigenlijk is dat een groot deel van mijn leven zo gebleven. Ik was veel met de dood bezig, maar sprak daar weinig over. Ik worstelde er in mijn eentje mee.

“Daar heb ik nog nooit over nagedacht”

Nu groeide ik niet op in een omgeving waar je leerde je gedachten en gevoelens te uiten, laat staan over zoiets moeilijks als de dood. Ook bij leeftijdsgenoten vond ik weinig aansluiting. Ik herinner me hoe tijdens een bezinningsdriedaagse in het laatste jaar van de middelbare school de dood ter sprake kwam. “Daar heb ik nog nooit over nagedacht”, was de wat verbaasde reactie van sommige klasgenoten. Ik kon daar niet bij. Hoe was het mogelijk dat je op je 18 nog nooit had nagedacht over de dood?! Want dat zesjarig meisje was ondertussen twaalf jaar verder en had er al zo heel veel over nagedacht en mee geworsteld.

Mogen voelen

Het taboe dat rond de dood hangt, hielp uiteraard niet om met anderen te delen wat er in mij omging. Maar nóg moeilijker was het dat ik niet geleerd had om woorden te geven aan mijn gevoelens en gedachten. Ik was een taalvaardig kind, maar had niet geleerd om naar binnen te kijken. Om te (mogen) voelen. Laat staan om gevoelens uit te drukken. Om er woorden aan te geven. Dat heb ik pas veel later geleerd. Van andere mensen die me hielpen om bewust te worden van mijn gevoelens en die naar buiten te brengen. Die me lieten stilstaan bij mijn gedachten en me hielpen die te verwoorden.

Reddingsboei

Gelukkig had ik mijn introspectieve aard en taalvaardigheid mee. Dat hielp. Ik mocht ervaren hoe helend het was om me uit te drukken, hoe troostend en deugddoend het voelde om woorden te geven aan wat er leefde in mijn hart. Ik kon er op die manier makkelijker naar kijken. Het overspoelde me minder. Woorden kunnen/mogen geven aan wat er in mijn binnenste leefde,

was een helende ervaring. Méér zelfs: op de donkerste momenten was het een reddingsboei die mij in leven hield. In hét leven hield.

Ademruimte

Uiteraard veranderen woorden op zich niets aan de soms hele bittere realiteit. Wie je verloor, blijft dood. De relatie die kapot ging, ligt evengoed nog aan scherven. De depressie verdwijnt niet met een vingerknip. Maar door te verwoorden wat er in je leeft, val je niet meer compleet samen met dat grote verdriet. Je krijgt wat ademruimte. Je kan je verhouden tot die dreigende donkerte in jezelf i.p.v. er door opgeslorpt te worden.

Van hart tot hart

En er is meer. Woorden laten toe je gevoelens te delen met anderen. Ze maken contact mogelijk. Met een ander mens, een ander hart. Woorden die echt uit het hart komen en ontvangen worden op hartsniveau verbinden ons als mens. Er is weinig dat zó helend en troostend is als het ervaren van deze verbondenheid.

Het is soms ook het enige wat we hebben. Op de meest ingrijpende momenten van het leven, als we machteloos moeten toekijken hoe een geliefde ons ontvalt, kunnen we dikwijls niet veel doen. Behalve zo goed en zo kwaad mogelijk delen wat er in ons omgaat. In die intentie iemand anders ontmoeten die luistert. In de verbinding met elkaar troost vinden. Voelen, verwoorden, delen, verbinden. Nabij zijn. Het verandert de realiteit niet. Maar geloof me: het maakt wel degelijk een verschil.

PS

Vanuit mijn diepe overtuiging dat het troost en heelt om te verwoorden wat er leeft in je hart, creëer ik persoonlijke afscheidsvieringen. Waarin liefde en verbinding voorop staan. En die je de kans bieden om te verwoorden wat er echt leeft in jouw hart. Wil je graag een verkennend gesprek met mij? Bel of mail me gerust. 0476/55 02 78 - martine@zachtvanzinnen.be